|
Կյանքի Սաղմոս (Թե ինչ ասաց երիտասարդի սիրտը սաղմոսերգուին) Ինձ մի ասա դու տրտմագին, Թե կյանքն երազ է դատարկ – Զի մեռնում է նիրհող հոգին, Եվ իրերն են անհստակ։
Իրական է կյանքն իսկապես, Եվ մահվան չէ այն միտված, «Զի հող էիր եւ հող դարձիս»՝ Հոգու մասին չէ ասված։
Ոչ վայելքն է, ոչ թախծելը Կյանքի իմաստն հիրավի, Այլ գործելը, որ նոր օրը Մի քայլ առաջ մեզ տանի։
Գործը շատ է, կյանքն՝ անցողիկ – Մեր քաջ սրտերն անհարկի Հիշեցնում են խուլ ու մեղմիկ Թմբուկ թաղման քայլերգի։
Աշխարհի լայն ասպարեզում, Կյանքի կռվում հարափոխ, Մի եղիր խեղճ ու անլեզու, Եղիր հերոս մարտնչող:
Հույսդ մի դիր ապագային, Ոչ էլ կառչիր անցյալից, Գործիր հիմա, ներկա պահին՝ Աստծուն ի տես, սրտալից։
Մեծ մարդկանց պես մենք էլ փորձենք Շտկել կյանքը միասին, Որ մեկնելիս հետքեր թողնենք Ժամանակի ավազին։
Հետքեր, որոնք գուցե մի օր, Կյանքի ծովում անսահման, Նավաբեկյալ քո մի եղբորն Կօգնի գտնել հանգրվան:
Օն ուրեմն, գործենք արդար Ու հավատով աներեր: Եվ սովորենք առանց դադար Սպասել ու արարել։
Անձրևոտ օր Սառած է օրը, և մռայլ, և մութ, Անձրևում է և քամի է անգութ, Կառչած է թեև վազն ավեր պատից, Բայց տերևները պոկվում են հողմից, Իսկ օրը այնքան մռայլ է ու մութ։
Սառած է կյանքս, և մռայլ, և մութ, Անձրևում է և քամի է անգութ, Միտքս կառչած է անցյալից խարխուլ, Բայց հույսերս ինձ լքում են հախուռն, Իսկ օրերեն այնքան մռայլ են ու մութ։
Խաղաղվիր սիրտ իմ և վերջ տուր թախծին, Արևն է փայլում ամպերից անդին, Միանման է բախտը բոլորի, Կյանքում երբեմն էլ պիտի անձրևի, Պիտ լինեն օրեր և՛ մռայլ ու մութ։
Շինարարները Շինարար ենք: Բոլորս մեկտեղ Պատն ենք շարում ժամանակի. Ոմանք` գործով մեծ ու զորեղ, Ոմանք` զարդով իրենց հանգի:
Ոչինչ չկա անօգուտ, զուր, Ամեն բան լավ է իր տեղում, Ա՛յն էլ, ինչ որ թվում է թույլ, Մնացյալին է զետեղում:
Մեր վեր հանած կառույցն ինքը Ժամանակն է նյութով լեցուն, Մեր այսօրն ու մեր երեկը Աղյուսներն են այդ կառույցում:
Շարի՛ր ամուր, ուղիղ, հղկված, Մ՛ի թող մնան ճեղք ու արանք, Չմտածես՝ շարվեց-գնաց, Էլ ոչ ոք չի տեսնի դրանք:
Հին օրերին ավանդական Կերտում էին արվեստ որպես, Ամեն մանրուք, ամեն վայրկյան Հղկում էին Աստծուն ի տես:
Եկեք մենք էլ այդպես կերտենք՝ Երեւացող թե թաքնված, Մեր տունն այնքան սիրուն շինենք, Որտեղ կապրեր ինքը Աստված:
Այլապես մեր կյանքը ի՜նչ կյանք Ժամանակի պատին կանգնած, Կգայթենք թե վեր բարձրանանք – Աստիճաններն են կոտրված:
Ուրեմն շինենք մեր այսօրը Ամուր, հաստատ հիմքի վրա, Որ բարձրացող վաղվա օրը Գտնի անքույթ տեղը իրա:
Այդպես միայն կհասնենք մենք Այն բարձրունքին, աշխահն որից Մեզ կերեւա դաշտ անեզերք՝ Կախված անհուն երկնի մովից:
Երբ Օրն արդեն մայր է մտնում Երբ Օրն արդեն մայր է մտնում, Եվ ձայները Գիշերվա Արթնացնում են նիրհող հոգում, Սուրբ բերկրությունը օրվա,
Երբ վառվում են կանթեղները, Եվ ուրուի պես, լռին, Հրալույսի ստվերները Պար են բռնում պատերին,
Այդժամ նրանք, որոնք չկան, Ներս են մտնում բաց դռնից – Սիրելիներն իմ իրական Այցելում են ինձ նորից;
Մեկը՝ ջահել ու խանդավառ, Կարոտ ազնիվ սխրանքի, Ընկավ, սակայն, ուժասպառ Ճամփեզրին այս կյանքի:
Ոմանք էլ՝ թույլ, հոգիներ սուրբ, Կրեցին խաչն իրենց, հեզ Խաչ արեցին ձեռքերը նուրբ, Ու մեզ հետ չեն այլևս:
Եվ նրանց հետ մի Նուրբ Էակ – Գանձն իմ ջահել տարիքում, Գգվում էր ինձ սիրով համակ, Այժմ էլ սուրբ է երկնքում:
Գալիս է լուռ ու անշտապ Սուրհանդակն այդ երկնքի, Նստում կողքիս ու իր նրբին, Ձեռքը դնում իմ ձեռքին:
Այդպես նստած նայում է ինձ Իր աչքերով գթասեր՝ Խաղաղ ու սուրբ, ինչպես երկնից Ներքև նայող զույգ աստղեր:
Չարտասանված, բայց հասկացված, Աղոթք է սա հոգելից – Մեղմ նախատինք, վերջում՝ օրհնանք, Եթերային շուրթերից:
Թեւ վհատ ու անընկեր, Ահավոր չէ մահն անգամ, Երբ հիշում եմ նրանց, ովքեր Ապրում էին ու էլ չկան:
Օրն ավարտվեց Օրն ավարտվեց, մութն է իջնում Գիշերվա սև թևերից, Ինչպես փետուրն է ճախրում ցած Արծվաթիռ եթերից։
Գյուղի լույսերն են առկայծում Անձրևի մեջ ու մեգի, Եվ տրտմության մի զգացում Պարուրում է իմ հոգին։
Կարոտ, թախիծ… մի զգացում - Ոչ թե նման է ցավի, Այլ տխրություն է հիշեցնում Ինչպես մշուշն՝ անձրևի։
Արի՛ ու ինձ մի բան կարդա, Պարզ, սրտառուչ մի պոեմ, Որ սփոփվեն տագնապներս, Մտածումներս ցրվեն։
Ոչ թե հին մեծ քերթողներից, Երգիչներից բարձրանուն, Որոնց քայլքի արձագանքն է Ժամանակը դեռ տանում։
Զի ռազմական քայլերգի պես Նրանց մտքերը հզոր Նկրտումներ են ներշնչում, Իսկ ես հոգնած եմ այսօր։
Կարդա համեստ մի պոետի Սրտից բխած երգերից՝ Հորդած ինչպես անձրևն ամռան, Ինչպես արցունքն աչքերից։
Մի պոետից, որն իր չարքաշ Օրերի մեջ հոգնատանջ Դեռ լսում է հոգու խորքում Մեղեդիներն հիասքանչ։
Այդ երգերը ընդունակ են Մեղմել հևքը հոգսերի, Եվ հնչում են օրհնության պես, Որ աղոթքին է հարիր։
Հետո ոսկյա այն հատորից Ընտրիր քո սիրած երգը Ու պոետի հանգերին տուր Քո ձայնի ողջ հմայքը։
Եվ գիշերը երաժշտության Հնչյուններով կլցվի, Իսկ հոգսերը օրն հեղեղող Բեդվինների պես, անձայն, Կհավաքեն վրանները Ու աննկատ կհեռանան։
Թարգմանությունը Մուշեղ Բադալյանի
|
|
A Psalm of Life (What The Heart Of The Young Man Said To The Psalmist) Tell me not, in mournful numbers,
The Rainy Day The day is cold, and dark, and dreary; It rains, and the wind is never weary; The vine still clings to the moldering wall, But at every gust the dead leaves fall, And the day is dark and dreary.
My life is cold, and dark, and dreary; It rains, and the wind is never weary; My thoughts still cling to the moldering Past, But the hopes of youth fall thick in the blast And the days are dark and dreary.
Be still, sad heart! and cease repining; Behind the clouds is the sun still shining; Thy fate is the common fate of all, Into each life some rain must fall, Some days must be dark and dreary.
The Builders All are architects of Fate, Working in these walls of Time; Some with massive deeds and great, Some with ornaments of rhyme.
Nothing useless is, or low; Each thing in its place is best; And what seems but idle show Strengthens and supports the rest.
For the structure that we raise, Time is with materials filled; Our to-days and yesterdays Are the blocks with which we build.
Truly shape and fashion these; Leave no yawning gaps between; Think not, because no man sees, Such things will remain unseen.
In the elder days of Art, Builders wrought with greatest care Each minute and unseen part; For the Gods see everywhere.
Let us do our work as well, Both the unseen and the seen; Make the house, where Gods may dwell, Beautiful, entire, and clean.
Else our lives are incomplete, Standing in these walls of Time, Broken stairways, where the feet Stumble as they seek to climb.
Build to-day, then, strong and sure, With a firm and ample base; And ascending and secure Shall to-morrow find its place.
Thus alone can we attain To those turrets, where the eye Sees the world as one vast plain, And one boundless reach of sky.
When the hours of Day are numbered When the hours of Day are numbered, And the voices of the Night Wake the better soul, that slumbered, To a holy, calm delight;
Ere the evening lamps are lighted, And, like phantoms grim and tall, Shadows from the fitful firelight Dance upon the parlor wall;
Then the forms of the departed Enter at the open door; The beloved, the true-hearted, Come to visit me once more;
He, the young and strong, who cherished Noble longings for the strife, By the roadside fell and perished, Weary with the march of life!
They, the holy ones and weakly, Who the cross of suffering bore, Folded their pale hands so meekly, Spake with us on earth no more!
And with them the Being Beauteous, Who unto my youth was given, More than all things else to love me, And is now a saint in heaven.
With a slow and noiseless footstep Comes that messenger divine, Takes the vacant chair beside me, Lays her gentle hand in mine.
And she sits and gazes at me With those deep and tender eyes, Like the stars, so still and saint-like, Looking downward from the skies.
Uttered not, yet comprehended, Is the spirit's voiceless prayer, Soft rebukes, in blessings ended, Breathing from her lips of air.
Oh, though oft depressed and lonely, All my fears are laid aside, If I but remember only Such as these have lived and died!
The day is done The day is done, and the darkness Falls from the wings of Night, As a feather is wafted downward From an eagle in his flight.
I see the lights of the village Gleam through the rain and the mist, And a feeling of sadness comes o'er me That my soul cannot resist:
A feeling of sadness and longing, That is not akin to pain, And resembles sorrow only As the mist resembles the rain.
Come, read to me some poem, Some simple and heartfelt lay, That shall soothe this restless feeling, And banish the thoughts of day.
Not from the grand old masters, Not from the bards sublime, Whose distant footsteps echo Through the corridors of Time.
For, like strains of martial music, Their mighty thoughts suggest Life's endless toil and endeavor; And to-night I long for rest.
Read from some humbler poet, Whose songs gushed from his heart, As showers from the clouds of summer, Or tears from the eyelids start;
Who, through long days of labor, And nights devoid of ease, Still heard in his soul the music Of wonderful melodies.
Such songs have power to quiet The restless pulse of care, And come like the benediction That follows after prayer.
Then read from the treasured volume The poem of thy choice, And lend to the rhyme of the poet The beauty of thy voice.
And the night shall be filled with music And the cares, that infest the day, Shall fold their tents, like the Arabs, And as silently steal away.
Translated into Armenian by Moushegh Badalian
|
|
Հենրի Վոդսվորթ Լոնգֆելլո (1807 – 1882 ) Henry Wadsworth Longfellow Ամերիկյան բանաստեղծ և տաղանդավոր թարգմանիչ, իր ժամանակի ամենահանրահայտ ամերիկյան բանաստեղծը իր երկրում և նաև Եվրոպայում։ Նրա «Հայավաթի երգը» պոեմը, որ հայտնի է ամբողջ աշխարհում, թարգմանվել է նաև հայերեն (Հովհաննես Թումանյան, Խաչիկ Դաշտենց): Ալիշանի արձակ թարգմանությամբ անգլերեն լույս տեսած «Հայոց երգը. ռամկանք» ժողովածուից Լոնգֆելլոն չափածո թարգմանել և Ամերիկայում հրատարակել է նաև հայկական մի քանի երգեր («Արագիլին», «Մանուկն ու ջուրը» և այլն)։ Ստորեւ բերված են Լոնգֆելլոի մի քանի հանրահայտ բանաստեղծությունները՝ Մուշեղ Բադալյանի թարգմանությամբ: |
|
Translations from English Թարգմանություններ Անգլերենից
|
|
Poetic Translations Into And From Armenian Բանաստեղծական Թարգմանություններ Հայերեն և Հայերենից |
