ԵՍ ՔԵԶ ԿՃԱՆԱՉԵՄ

Քեզ կճանաչեմ քո աջի՜ց անգամ:
Քեզ կճանաչեմ դիպչել՜ով,
Թե գաս:                
Քեզ կճանաչեմ վահանիդ դաջված
Գաղտնանշանից,
Եվ քո քայլերից, որ վերադարձդ պիտի ավետեն,
Եվ քո բառերից՝
Քո հայտնությունը կանխագուշակող:
Քեզ կճանաչեմ իմ ժողովրդի ուրախությունից,
Բարեբեր տարուց,
Դողոցից գրչիս:
Ես տեղնուտե՛ղը քեզ կճանաչեմ,
Եթե դու իրոք դեռ կա՜ս ինչ-որ տեղ...


ԱՆՀԱՍԱՆԵԼԻ ՁԱՅՆ

Դու, ի հեճուկս հպանցիկ օրվա և ժամանակի,
Շողարձակելով աճում ես հեռվում: Անցնում ճամփեքով
Անիմանալի և թանձրանում ես առեղծվածի մեջ:

 

Այս հնչյունը, որ լսում եմ հանկարծ
Լռության միջից անվրդովության ակնթարթների
Ձայնի՞ց է գալիս, թե՞ մութից գալիք ժամանակների:

 

Անսահմանության գո՜ւյն կա նրանում, կլոր մի դարի 
Խորություն, որտեղ թափառում է նա ասուպի նման...
Եվ սպասում է ամենավերջում:

 

Չի՜ ոգել ոչ ոք և կոկորդի՜ց չէ, որ հնչում է այն:
Լույսի պես ելնում շերտերից անբիծ բանականության,
Եվ, չհասնելով մարդկային ոչ մի զգայարանի,

 

Նա նշաններ է հեղում մեր հոգում,
Եռում է ճերմակ փրփուրի նման, ձա՜յնը, որ պիտի
Հնչի վերջապես մշուշից գալիք ժամանակների ...


POST MORTEM

Եվ ի սկզբանե արյունն էր Փրկչի
կենդանի մարմնում,
ընդմիշտ քարացած հոսանքն ապագա.

նախաակունքը տառապանքների:                                    

Եվ հիշողության պատառիկներում անապատական
ալևորների մի ցանկություն էր քարացել
խմ՜ել արյունը Փրկչի:

Չորացե՜լ էին, ճաքճքե՜լ էին շուրթերը նրանց:

Մինչ ի սկզբանե արյունն էր Փրկչի
մարմնում կենդանի,
հիմաանկենդան բառն է աղոթքի:


ՍԻԶԻՓՈՍԻՆ

 

Եղբայր Սիզիփոս, նույն լուծը կրող իմ լսողության
Եվ լռության մեջ քո անպատմելի
Բառերս բոլոր ծեփվում են քարին:

Եվ լռությունը անվերջանալի
Եռում է օրվա ամայի սրտում և կոտրվում է
Համառությունը (արմատներ նետած խորքերում դարի):

Եղբայր Սիզիփոս, քո պատրանքների հպատա՜կն եմ ես,
Ի՜նձ էլ չի լքում իմ բաժին քարը
Լեռան գագաթը հանելու տենչը:

Եվ արենայի ծաղրուծանակը վարագույրի պես
Փակում է ճամփաս...

Իմ կամքը սակայն մերժում է ծաղրը, քարի՜ց է կամքս,
Կշարժվի՜ քարը, կփակի՜ արյան հոսանքն անհեթեթ:

Եղբայր Սիզիփոս, ոսկե դարպասին դո՜ւ էլ կհասնես
Մեզ բոլորիս հետ:

 

 

ԱՍՏԾՈՒ ՍԱՆԴԱԼՆԵՐԸ

Քանի՜ կոշիկներ դեռ պիտի մաշես,
Որ վերջիվերջո
Մեզ մոտ իջնես, Տե՜ր:

Քանի՜ ինքնաշեն
Ցուպ պիտի տաշես:

Եվ որքա՜ն նշխարք երկնային հացի
Բերե՛ս մեզ, որ մեր սրտերը բացի:

Որքա՜ն տանջանք ու
Արտասո՜ւք պիտի հաղթահարես, Տե՜ր,

Որ կապանքներից
Մեզ ձերբազատե՜ս:

Օ՜, չարժե, Վերի՜ն,
Թոթափել փոշին քո սանդալների,

Պատգամները Քո
Քնա՜ծ են, ինչպես քնած են եղել, դոգմայի ներքո:



ՄԵՐ ՏՈՒՆՆ ԱՅՐՎՈՒՄ Է, ՀՐԵՇՏԱԿ

Մեր տունն այրվում է,
Իսկ մենք այդպես էլ ուշքի չենք գալիս
Վազելու համար ջրի հետևից:

 

Փոխի՜ր հանդերձդ,
Թա՜փ տուր մոխիրը, հրեշտակ,
Թևի՜ր:

 

Տարեգրություն չէ՜ սա ամենևին –  
Մեր այսօ՜րն է սա:


ԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ես կգրեի այս ամայացած եզերքի մասին,
Ամեն ինչ լափող հրեշի քաղցի,
Եվ անօրինակ գթասրտության,
Փրկության մասին,
Ցեղի կործանման,
Եվ հերոսական մահերի մասին,
Պսակի մասին մարտիրոսության,
Բասիլիսկոսի ճտերի մասին,
Վիշապաբարո շառավիղների,
Տների մասին հրաճարակված,
Եվ ժամանակի, որ ստիպում է ապրել կուչ եկած:
Ես կգրեի, դավաճանո՜ւմ է սակայն ձեռքս ինձ:


ՆՎԻՐԱԿԱՆ ԿԱՂՆԻՆ

Իմ արմատից մինչև արմատները նրա
Մի բուռ հող է սառած...
Իսկ արանքումև՛ իր, և՛ իմ նախնիներն են:

 

Հի՜ն է բունը նրա, արմատները՝ զորե՜ղ,
Հենց այդպիսին՛ պիտի
Լինեն կաղնիները.

 

Շրջանաձև փռված գալարներում նրա
Ապրած տարիներն են և արնագույն հյութը,
Որ կհոսի կացնի հարվածներից:

 

Իմ արմատից մինչև արմատները նրա
Մի բուռ հող է միայն, որից տարածվում է խնկահոտը:



ՋԻՀԱԴ

Մեր վերքի միջի
ց
Յաթաղաններն են աճում ասիական,
Ավերակ վանքի հիմքերի միջից
Մզկիթն է ծլում
Հողում Լազարի:

Սրբազա՜ն հանդեր,
Էլ հովիվների ոտքերը հոգնած
Ձեզ չեն տրորում:

Մեկը, պարզապես,
Մեր բախտի վրա չարախնդալով,
Մեր ոսկորներն է այնտեղ վաճառում:

Սրբաքանդակներն ընկուզափայտե
Եվ շքեղաշուք մարմարն է ճռռում
Ոտքի տակ մահվան հրեշտակների,
Մինարեթներից
Հսկում է հորդան կաս-կանաչ հագած,
Կրծքի մեջ՝ սև քար –

Սրտի փոխարեն:


ՄԵԶ ՄՈՏ

Իմ հայրենիքում՝ Կարպատից հարավ

Եվ ծովից դեպի արևելք միտող՝ նույն հավատն ունեն
Եվ նույն լեզվով են ամենքը երդվում:

Իրենց մի կյանքն են տալիս թե փառքի,
Եվ թե հետմահու պսակի համար,
Եվ գրկաբաց են ընդունում հյուրին:

Եվ նրա համար հարդարում սենյակն ամենալուսեղ,
Եվ նրա համար վերջին պատառն են կտրում շուրթերից,
Եվ եղբոր նման պահպանում նրա գիշերն աստղառատ:

Ամենասիրուն խնձորն են տալիս սերբերը հյուրին,
Եվ սերկևիլը բուրավետ, գավը ընտիր ռակիայի :
Հրավիրում են որ լուսինն իջնինստի տան շեմին:

Մեզ մոտ ծնկում ու հողն են համբուրում, երբ հյուր է գալիս,
Եվ օրհնանքով են ողողում նրան ընթրիքի ժամին:

 

 

ՔԱՐՆ ԱՌԱԾ ԳԼԽԻՆ

Ինչոր մեկն այնտեղ հնձվորից առաջ
Սեպով փրթում է արտը՝ տակավին չհասունացած
Քամին բլրակի բրդոտ գլուխն է հարդարում անհոգ
Անտեսանելի մանգաղը անհագ խոտն է կտրատում

Կաշկանդված իրենց ստվերների մեջ
Քարավաններն են ձգվում համրաքայլ ու զառանցագին
Անվերջ սաստկացող հողմին ընդառաջ
Ընդդեմ բացահայտ ու համատարած արգելանքների

Քայլում է մարդը իր տան կտուրը թևի տակ դրած
Երկրորդ թևի տակ՝ ծռված սողնակով պատառը դռան
Գլխարկի տեղակ հսկա գետաքար՝ արնոտ կառափին
 
Ցասումով նետված խավարի միջից հակառակ ափի


ՆՈՅԸ
 

Ահա և դարձյալ ժամն է ընտրելու
Սոճիներ ճկուն և կաղնիները ամենաամուր
Հանուն սուրբ գործի վերստին տապան տաշելու համար

 

Հասել է ժամը ձյութով լցնելու
Բոլոր ճեղքերը բոլոր հետքերը տաշեղիկների
Եվ առագաստը դիմացկուն կաշվից բարձրացընելու

 

Հորիզոնը խուլ տնքում է արդեն
Ճռռում են կրող հեծանները որ
Դարերն են կերտել տանջանքով անլուր

 

Որ գորշ ամպերի խորխորատներով անվթար անցնի

 

Պատրաստ եմ դաժան ծովերի բոլոր փոթորիկներին
Եվ ալիքներին անհավատության խավարին ահեղ
Իմ աչքի առջև Արարատ լեռն է

 

Ոսկե պատվա՜րը Աստծո ոստանի



ՄԻ ՓՈՔՐԻԿ ԱՐԵՎ
                                    Միլորադ Ջուրիչի հիշատակին

Դու ինձ ասացիր աշխարհը փոքր է
Աստծո՜ւն է թվում թե մեծ արարեց
Գնա՛ ասացիր գնա և լսիր հասարակ մարդկանց
Մանկանը լսիր մարտիկին ջահել հացթուխին տարեց

Ասացիր հիշիր ինչ որ կտեսնես
Հայոց հնամյա վիրավոր հողում
Քանի որ այն ինչ այնտեղ կատարվեց
Մի օր էլ այստեղ պիտի կատարվի
Եվ ինչ այստեղ է կատարվում հիմա
Կարող է նաև այնտեղ կատարվել

Ասացիր այնտեղ նահատակների  հիշատակության
Մոմեր կվառես որ ամեն մի մոմ խավարում մի պահ
Շողշողա որպես փոքրիկ մի արև
Համոզված էիր որ ես այսքանը կարող եմ անել

Դու ինձ ասացիր ճշմարիտ խոսքով հարվածիր չարին
Քանի որ նրան ցավ է պատճառում խոսքը ճշմարիտ
Ասացիր ճչա Եղեռնի մասին և ասա որ այն անվիճելի է
Ինչպես տառապյալ Յասենովացը Կոսովոն Բոսնիան

Դու ինձ ասացիր նահատակների արյունը հողում
Զորավոր է քան դիվաբախ դահճի կեղծիքն անպատկառ
Եվ մեզ ոչ մի բան չի կարող անել որևէ սողուն
Քանզի շեղված է Աստծո ուղուց


ՃԱՆԱՊԱՐՀ  ԴԵՊԻ ԱՐԵՎԵԼՔ

Երբ ճամփա ընկա
Ես իմ Կոստանդին արքայի ձայնը լսեցի հանկարծ
Դարերի թանձր մշուշի միջից
Խոսում էր հանդարտ
Ու հնչեղ հանգով

«
Գնա՛ բարի է ճանապարհը քո
Օրհնյա՜լ է գնա և վերադարձիր
Հի՜ն են ճամփեքը որքան աշխարհը բայց այնտե՜ղ միայն
Այնտե՜ղ կգտնես պատասխանը քո ամեն մի հարցի

Տրդատը և ես միշտ հավատացինք
Երբ անգամ թվաց թե ուշացել ենք արդեն ամենքից
Ու տես որ բնավ չսխալվեցինք
Թեև ասում են թե անցավոր է կյանքում ամեն ինչ»

Ու երբ տեղ հասա
Փլատակներից վերստին հառնող պատերը տեսա
Քարերի դեմքից մոխիրը սրբող մատները տեսա
Համառությունը համբերությունը և ջանքը տեսա
Ժպիտը տեսա արցունքը տեսա օրհնանքը տեսա

Տեսա թե ինչպես հիշողությունը կերպափոխվում է
Սահմանը հսկող
Արթուն զինվորի

Եվ իմ Կոստանդին արքայի ձայնը
Լսեցի նորից
Խոսում էր հանդարտ և զգուշորեն անվերջ կրկնում
«
Երբ որպես պատնեշ կանգնես չարի դեմ
Հիշիր մեկընդմիշտ որ նա չի քնում»


ԱՆՁՐԵՎԸ  ԴԵՐԶՈՐՈՒՄ
                       
1915 –ին Սիրիա և Միջագետք աքսորված
                        1,750000 հայերին


Քրիստոսի փոքրիկ հոտը քշում են
Ավազաբլրից ավազաբլուր
ԴերԶորի քամին վայում է պարտված

Անապատային տապի հետ կռվում

Ալյուրի նման ավազն է մաղվում
Չորացած մարդու մազարմատերին ու չոր մատներին
Չորության շնչից թոքն է պատռվում

Ուժասպառ աջը խաչակնքելիս հատվում է տեղում

Չոր աչքի առաջ թրատված բազում մարմինները չոր
Հանգստանում են ավազուտների շիրմափոսերում
Դեր
Զորի քամին անապատային

Ծածկում է անմեղ մանուկներին ու յաթաղանները

Գետի չորացած հունը փորփրող
Այրվող մատները ջուր են որոնում
Քամին ջնջում է փոսերը նրանց նանիր հույսերի

Եվ անջուր օրը դեղնում է դանդաղ ողբալիորեն

Իբլիսի ցեղը քրքջում է չոր
Չոր մաշկի վրա չորացած մարդու
Չոր է երկինքը չոր է երկիրը

Չորացած մեղքերն Աստված կդատի

Չոր ցուպին հենված չորացած ծերուկ
Ու մինչ դաշույնը անտարբերորեն իր գործն է անում
Չոր աղոթքները  շուրթերից իր չոր

Չոր աղերսներ են հղում առ երկինք անձրևի տենչով

Եվ գալարվում են ավազուտները օձերի նման
Եվ արևելքից ամպն է որոտում
Դա Տերն է գալիս տեսքով կաթիլի

Ինքն էլ է սակայն չորանում օդում

                              24 ապրիլի, 2013


ԱՐԱՐԱՏԻ ՃԱԿԱՏԸ


Հապաղում է ջուրը ամպերի մեջ կորած
Եվ հանդարտ է նաև հունը գետի
Մինչդեռ արեգակն է միջօրեի եռում ու մաքառում

Ինչպես հոգիները հեռու անցավորաց

Սուզված խոհերի մեջ խորախորհուրդ
Արարատն է լռում իմաստնաբար
Լռությանն այդ չարժե և ո՛չ մի բառ

Երբ նայում ես նրան համակվում ես ասես

Նույն խոհերով՝ ինչու և ինչպես է եղել
Եվ սերունդնե՜ր տապա՜ն և ջրհեղե՜ղ
Նույնիմաստ են դառնում նույնահնչյուն

Հողմերն Արարատյան ժամանակն են ջնջում

Բազմանում են դարերն իրենք իրենց աճում
Ինչպես մեղրամոմը փեթակի մեջ դիմացն Արարատի
Շանթերի՜ց են վառում իր ճակատի

Այստեղ իմաստության կերոնն անշեջ


ԳԱՌՆԻ

Այստեղ դարպասը ժամանակների իմ առաջ բացվեց
Անսպասելի և միանգամից
Այդպես բացվում է լույսը վաղորդյան
Երբ խավարամած մշուշն է ցրում հարավի քամին

Մի հնամենի խորհրդանշան երևաց հանկարծ
Սրբատաշ պատին՝
Որձաքարերով կապարակցված ու երկաթագամ

Անհայտանանուն վարպետի աջը
Արևապատկեր ծաղիկներով է քարը զարդարել
Արանքում նրանց փոքրիկ մի խաչ է

Ժամանակների հոսանքի միջով
Տողերն են հոսում քարարձանագիր

Այստեղ թևերը հրեշտակների
Միմի պատնեշ են անտեսանելի
Որ պահպանում են չարաղետ նեռից

Տեսանողներին

Այստեղ Գառնիում հասկացա հանկարծ
Որ հրաբխային կոկորդից ծնված ժայռը ելնում է
Թիկունք դառնալու անպաշտպաններին

Հասկացա նաև որ տեսանողի շնորհը վերին
Տրված է միայն այն սակավներին
Որոնց աղոթքը անլսելի է և սիրտը մաքուր
 

ԹԱԴԵՈՍ ԱՌԱՔՅԱԼԸ

Չգիտեմ աշուն էր թե ամառ է եղել
Երբ եկավ եզերքից Եդեսիո
Հանդերձով մազեղեն

Թե ինչ էր մտածում ճամփեքին չգիտեմ
Իր Աբգար արքայի Թո՞ւղթը թե
Հոգու մեջ ծովացած հավատն էր խթանում

Բայց եկավ

Եվ գիտեր որ Տերն է առջևից ընթանում
Եվ գիտեր որ Լույսը երկնառաք չի մարի
Երբ Խոսքն է ճշմարիտ

Եվ Սերը որ պատրաստ է կանգնել աներեր
Եվ Աստծու Դատաստանը կրել


ՄԱՏԵՆԱԴԱՐԱՆԻ ՀԻՆ ՁԵՌԱԳՐԵՐԸ

Ամեն գրառում նիզա՜կ է այստեղ
Նվաճողների սրտերում խրված
Ջրդեղված սրով բազո՜ւկ է այստեղ
Հիշատակության ամեն մի դրվագ

Ամեն մի մատյան վե՜մ է անխորտակ
Բերդապարսպի
Ամեն մի էջը սյո՜ւն է աներեր
Ճակատին սպի

Ճախրո՜ւմ են այսպես ձեռագրերը օրերի միջով
Ոգի՜ն է թևում ազնվազարմիկ
Եվ իմաստության հավիտենական լո՜ւյսն է առաքում
Մարմնից մարմին


ՏԵՍԻԼՔ

Այնտեղ տեսա երկինքների ճերմակ մի ծով
Եվ ջլապինդ աջն Աստծո երկրի գլխին
Եվ ավազե ժամացույցում ոսկե ավազը սորացող
Ժամանակը ետ շրջելով ցուցանում էր դարերը հին

Այս ամենը ես իմ անզեն աչքով տեսա
Աստվածային Պատարագից ժամանակի ձայնն էր ծորում
Ես այդ գիշեր խո՜ր քնեցի և չգիտեմ տեսի՞լք էր սա
Թե՞ պարզապես իմ տանն էի Ծաղկաձորում


ՀԱՎԵՐԺ ՉԷ ՈՉԻՆՉ

Արցախի մասին ձեր խոսքի միջից
Իմ Կոսովոյի պատկերն է աճում
Այնքա՜ն ցավալի այնքա՜ն նույնական
Որ ձեզ լսելով ի՜նձ եմ ճանաչում

Մե՛զ էլ են այրել արել մորթազերծ
Թալանել մինչև մեր մարմինը մերկ
Ալլահ կանչելով պղծել ավերել տներն Աստծո
Ոտքի տակ տվել մասունքները մեր

Արյունը նրանց թունոտ է այնքան
Ատելությունը բորբոք է այնպես
Որ չեն խնայել շներին անգամ
Ծառերն են հատել մրգով ծանրաբեռ

Այն ինչ լսեցի նոր չէ ինձ համար
Մեր գերված հողն է բարբառում անդուլ
Այնտեղ ուր քոչվոր ցեղը գիշակեր
Մեր շիրիմներն է եռանդով քանդում

Բայց անցավոր է կյանքում ամեն ինչ
Աստծո կարգերն են ընդմիշտ մնայուն
Կարճ է թե միտքը թե ուղին նրանց
Վերից պահապան Ճամփորդն է նայում

Նա կխճճի ոտքերը նեռի
Այն փշերի մեջ որ ինքն է ցանում
Կիսալուսինը ուր էլ թաքնվի
Արյան հետքերը օրն է ցուցանում


ԼԱՎԱՇ

Մինչ մեռնող սերմը վերահառնումի հրաշքն է փաստում
Ծլարձակելով ըմպում երկնառաք ցողն անապական
Հողը սնունդ է նախապատրաստում
Որ ավշավորվի հասկը ապագա

Ապա մայիսյան անձրևն առաջին
Օրհնում է որ նա
Ծոցվորվի առողջ և արագ աճի

Արևն ամեն օր շոյում է նրան ոսկե ափերով
Եվ ջերմությունն ու սե՜րն է բերում իր
Որ անցա՜վ լինի երկունքն ու պահը պտղաբերումի

Հունիսյան մի օր հնձվորն է գալիս
Արտի մեջ հուռթի մանգաղն է հևում
Եվ մեռնող հասկը ցորենին երկրորդ կյա՜նք է պարգևում

Հետո կավածեփ թոնիրն է ծխում
Եվ հացթուխները երկնային նշխա՜րքլավա՜շ են թխում
Բարալիկ ինչպես մետաքսակտավ շորն Աստվածամոր
Ըղձալի ինչպես անսահման սերը երկնային մեր Հոր


ԱՆՊԱՐԿԵՇՏ ԱՂՈԹՔ

Աղոթեցի բոլոր անցավորաց համար
Որ դաջված են սրտիս
Ինչպես քարի վրա և ձուլածո ոսկու

Աղոթեցի նաև հանցավորաց համար
Որ ցամաքեն նրանց աղբյուրները սնող
Որ սպառվի նավթն ու մնան մտամոլոր

Որ քամահրեն նրանց և մոռանան ընդմիշտ
Պատերազմի դաժան սադրիչները բոլոր

Աղոթեցի նաև որ հեռանան նրանք
Քարե Ալևորի՝ բիբլիական Լեռան
Թիկունքն ի վար փռված երկրից աստվածընծա

Աղոթեցի երկար աղոթեցի ծնկած
Եվ տաճարից ելա մրմնջալով՝ մեղա՜
Վստահ որ աղոթքս ընդունելի՜ եղավ

 

                 Թարգմանությունը Գագիկ Դավթանի

                                 

ПОЗНАЋУ ТЕ

 

Познаћу те под руком.

Познаћу те додиром,

Када овако дођеш.

Познаћу те по тајном белегу

На штиту,

Корацима који те навешћују.

Познаћу те по речима

Које те најављују,

Познаћу те по радости мог народа,

По зрелој години

По дрхтају пера.

Познаћу те одмах

Аке те негде још има...


ЗАУМНИ ГЛАС

 

Ти растеш сјају далеки, упркос

Времену и дану. Непознате путеве прелазиш

И згушњаваш се у тајну.

Тај звук што чујем одједном у тишини

Спокојног трена:Да ли из гласа долази

Или таме будућих времена.

 

Он има боју простора, дубину целог века

Ко светлост звезда путује...

На самом крају чека.

 

Тај звук није изговорен. И није титрај грла.

Из чистог ума долази, ко светлост

Не стиже до чула,

 

Већ лије знаке на душу, превире

Ко бела пена, тај глас никад изговорен

Из таме будућих времена.


POST MORTEM

 

У почетку беше крв

У телу живог Христа,

Будућа окамењена река:

 

праизвор патњи.

 

На обронцима сећања седих аскета

присутност жеље:

попијемо крв живог Христа.

 

На уснама аскета жеђ.

 

У почетку беше крв

у телу живог Христа,

а сада мртва реч.



СИЗИФУ

 

Сизифу брате, у спрегу мог слуха

И твоје тишине неизговорене

Речи се лепе за камен!

 

Трајни мук, а чудесно врење

Зри у срцу дана и пролама се

Упорност (у векове корен пушта)

 

Сизифе брате, не напушта ме твоја обмана

Не напушта ме пламен да камен

До краја изнесем.

 

И смех арене као скрама

На том се путу хвата...

 

Моја га воља пориче, моја воља од камена

Камен подупире и обара злу крв што ниче.

 

Сизифе брате, једнако стижемо

Пред капију од злата.

 

 
БОЖЈЕ САНДАЛЕ

 

Колико ћеш још ципела

Потрошити, Господе,

Да би, ипак, сишао до нас

 

Колико штапова

Који се сами враћају?

 

Колико погача

Од небеског жита?

 

Колико ћеш, Боже,

Савладати мучнина и суза,

 

Док нас ослободиш

Људских узла?

 

Не обувај, Боже,

Узалуд сандале,

 

Твоје су заповести

Декретом заспале.



ГОРИ НАМ КУЋА, АНЂЕЛЕ

 

Гори нам кућа,

А још се нисмо снашли

Да одемо по воду.

 

Пресвуци се, анђеле,

Стреси прах

И устани.

 

Ово није летопис.

Ово је сада.

 

 

ЗАПИС

 

Писао бих о пустој земљи,

О глади аждаја која све узима,

О милости неуслишеној,

О избављењу,

О пропасти рода,

О смрти витешкој,

О венцу страдања,

О штенету василисковом,

О чеду грујином,

О домовини сажеженим,

О времену, које ме, ево притеснило.

Писао бих, али ме рука издаје.

 

 

ХРАСТ ЗАПИС

 

Од мог до његовог корена

Прегршт залеђене земље...

Између, и моји и његови преци.

 

Он има древно стабло

Баш као што треба да има

Један храст:

 

Годове збијене у кружном

Поретку, и крвав сок,

Који под секиром потече.

 

Од мог до његовог корена,

Само прегршт окађене земље.

 

 

ЏИХАД

 

Из ваше ране

Јатаган азијски клија,

На Лазаревој земљи,

Из темеља црквених

Ниче џамија.

 

Свештена ливадо,

Пастири се

На теби више не срећу.

Неко jе опако
Трговао костима
На нашу несре
ћу

 

Орахом иконостас

И брачки мрамор

Под ногама мелека пуца:

Зелена ордија

С минарета насрће

С црним каменом

 

Уместо срца.

 

 

КОД НАС

 

Код мене, јужно од Карпата, источно од мора

Једном вером и једним језиком

Народ се закљиње.

 

Један живот се даје за славу

И посмртни венац, а с обе руке

Дочекује се гост.

 

За њега се чисти гостинска соба

И даје му се последње из уста

За њега као за брата звездана се чува ноћ

 

И највећа љубав се госту дарује,

Мирисна дуња и чаша ракије,

За њега се месец дозива на праг.

 

Код нас се љуби земља код дође гост

И све његово се за вечером благослови.

 


КАМЕН НА ГЛАВИ

 

Жито је пољу недозрело

Неко, пре жетелаца, оштрицом сече,

На пропланцима ветар руно мрси,

А траву срп невисљив реже.

 

Оковани властитом сенком

Путују неми каравани,

Упркос јаком ветру,

Упркос јавној забрани

 

Под мишком човек држи кров,

Комад врата и делић браве.

Место капе камен, бесно бачен

 

Из мрака са друге обале.



НОЈЕ

 

Време је да изаберем

Најајчи храст или бор

Да истешем барку за свето

Време је да залијем смолом

Сваку пукотину сваки чвор

И подигнем кожно једро

Хоризонт већ јечи пуца

Своду се ломе носеће греде

Што су векови зидали муком

Чопори облака би да обезвреде

Спреман аам за море жеттоко
За вал безверја и таму пада

Арарат слути моје око

Златну тврђаву Божјег града

 


МАЛО СУНЦЕ

                       Сенима Милорада Ђурића

 

Говорио си да је свет мали

Да је некад био већи

Говорио си да слушам обичне људе

Младе ратнике старе пекаре и децу

 

Рекао си да паметан све што видим

У рањеној земљи Јермена

Јер све што тамо раде

Урадиће и овде

И све што су овде радили

Урадиће и тамо

 

Рекао си упали свећу за мртве

Да им Мало сунце

Обасја таму на трен

Рекао си-толико можеш

 

Говорио си удари ђавола истином

Јер га истина боли

Кажи да је геноцид неспоран

Као Јасеновац, Косово и Босна

 

Говорио си да је крв оптужене жртве

Моћнија од лажи нервозних џелата

И да нам у ствари ништа не могу

Јер су скренули с Божјег пута

 


ПУТ НА ИСТОК

 

Када сам пошла на исток

Чула сам мог цара Константина

Његов глас из дубине векова

Говорио је спокојно

А довољно гласно:

 

,,Иди и врати се

Пут је вредан

Јер је стари пут

Само у обрнутом смеру

 

И ја и Трдат смо поверовали

Када се чинило да је касно

И нисмо погрешили

Иако је све људско пролазно''

 

Када сам стигла на исток

Видела сам напор

Да се срушено дигне

Да се спаљено очисти

Да се живо Животом крсти

 

А сећање претвори у ратника

Који годинама будан

Стоји на вечној стражи

 

И опет сам чула мог цара

Константина

Његов глас је звучао опрезно:

,,И када забраниш све облике зла

Увек понешто преостане''


КИША У ДЕР ЗОРУ

                         За 1,750000 депортованих

                          Јермена у Сирији и Мезопотамији 1915

 

Христово мало стадо воде

Од једне до друге пешчане дине

Пустињски ветар у Дер Зору

 

Убија ваздух сбагом врелине

 

Песак као брашно сипи

На суву косу суве прсте

Пуцају плућа од сувог даха

 

Суве се руке немоћно крсте

 

Пред сувим оком посечена

Падају тела у пешчане јаме

Пустињски ветар у Дер Зору

 

Покрива децу и јатагане

 

По сувом кориту реке

Суво рују нагорели прсти
Суви се песак суво осипа

 

Безводни дан тужно се жути

 

Суви Иблис суво се смеје

Над сувом кожом сувих људи

Суво је све и небо и земља

 

Сувом ће греху Господ да суди

 

Суви се старац о штап ослања...

И док нож равнодушно ради своје

Сува молитва из сувих грла

 

Суви молебан за кишу поје

 

Таласа се песак као змија

Са истока кишни облак стиже

То Господ у виду капи иде

 

Да буде сувим уснама ближе

 

                                       24.април 2013



ЧЕЛО АРАРАТА

 

Оклева вода на небу

И она тиша у реци

Подневно сунце се бори

 

Као некада прадавни преци

 

Огрнут смислом јачим

Арарат мудро ћути

Тако су мале речи

 

Када га гледају људи

 

То што је било једном

И Потоп и брод и семе

Заувек исто значи

 

Арарат потире време

 

Сами се векови множе

Ко восак у кући пчела

И пале пламен знања

 

Ватром са његовог чела


ГАРНИ

 

Наједном ми се отворила

Капија времена

Као пред јужним ветром

Јутро

 

И видела сам прастаре знаке

На тесаном базалту

Заливеним оловом и железом

 

Рука незнаног неимара

Нацртала је сунчеве цветове

И мали крст међу њима

 

Из једног времена у друго

Лети камена порука

 

Да је крило ангела

Заправо невидљиви штит

Који прожима

 

Оне који га виде

 

У Гарнију сам спознала

Да стена рођена у грлу вулкана

Његову тајну чува заувек

 

И само се реткима укаже

Ако безгласно замоле

Чистим срцем

 


АПОСТОЛ ТАДЕЈ

 

Не знам је ли била јесен или лето

Када је дошао из Едесе

У својој скромној одећи

 

Не знам шта је мислио

Је ли веровао Абгару

Или себи

 

Али је дошао

 

Знајући да пред њим иде Бог

И да се небо отвара

Истинитим речима

 

Љубављу која је спремна

За страшни суд


СТАРИ РУКОПИСИ У МАТЕНАДАРАНУ

 

Сваки запис је копље

Које пробада освајача

Свако памћење рука

Која држи оштрицу мача

 

Свака књига је темељ

Тврђаве око града

Свака страна у њој

Потпорног стуба снага

 

И тако рукопис лети

Из дана у дан смело

Вечно носећи знање

Из једног тела у тело

 

ВИЂЕЊЕ

 

Видела сам бело море небеса

Затегнуту тетиву Божје руке

Златан песак у клепсидри времена

Који векове помера уназад

 

Видела сам то својим очима

Чула звук времена на Божјој служби

И те ноћи сам спокојно заспала

У Цахкадзору као у својој кући


НИШТА НИЈЕ ДОВЕКА

 

Све што сте ми рекли о Арцаху

Било је као да ја говорим о Косову

Било је толико болно исто

Да сам препознала себе у вама

 

И нас су палили клали бесно

Пљачкали до голе коже

У име Алаха свето газили

Зловерно рушили храмове Божје

 

И нама су отимали земљу

Секли питомо воће

Наше псе убијали метком

И опијали се мржњом вечном

 

Ништа што сам чула није ни ново

Поновио се ужас на сваком гробу

Неко је смислио један систем

И уводи у свет злочина ругобу

 

Али ништа није довека

Божје мере су изван људских

Све ће им бити кратког века

Стражари на небу Божји путник

 

А иблис горди пашће дубље

(у трње које сам сади)

Када се месец повуче у таму

А дан открије шта ко ради

 

 

ЛАВАШ

 

Још док пшеница слободно клија

И пије воду са неба

Земља јој обед спрема

За будући клас

 

Мајска киша је благослови

Да брже порасте

И зрном се оспе

 

Сунце је милује сваког дана

Својим златним рукама

И топлом силом живе звезде

 

Једног јунског дана

У време жетве

Пшеница поклони живот зрну

 

Касније пекари праве Лаваш

Небесну храну људима

Танку као мајчино платно

Огромну као љубав Оца


НЕПРИМЕРЕНА МОЛИТВА

 

Помолих се за све што прође

Што се усекло у мене

Као камен или лист злата

 

Пожелех да онима другим

Пресахну извори

Понестане нафта

 

Да их занемаре и забораве

Зли творци рата

 

Помолих се и за њих

Да одступе са живе земље

У подножју каменог старца мудрог Арарата

 

Потом напустих Гарни

Уверена да је Господ разумео

Моју непримерену молитву


                          Превод на jерменски Гагик Давтjан

 

Լյուբիցա Միլետիչ (1948-2020) Љубица Милетић

Սերբ բանաստեղծուհի, թարգմանիչ, էսսեիստ, Հայաստանի գրողների միության Պատվավոր անդամ: Հրատարակել է հեղինակային և թարգմանական ավելի քան քսան գիրք, որոնց շարքում առանձնակի տեղ ունի ծայրեիծայր հայկականությամբ համակված «Արարատի հողմերը» բանաստեղծական ժողովածուն, որ վերջին տարիներին Արցախ և Հայաստան իր բազմակի այցելությունների  արգասիքներից է: Ստեղծագործությունները ներկայացված են սերբական ու համաշխարհային տարբեր անթոլոգիաներում, թարգմանված շուրջ երկու տասնյակ լեզուներով: Արժանացել է հայրենական և համաշխարհային գրական հեղինակավոր մրցանակների և պարգևների, այդ թվում ՀԳՄ «Գրական վաստակի համար» մեդալի: Անբաղդատելի ջերմ սիրով էր կապված մեր ժողովրդին, խորքով ու լայնքով գիտեր մեր պատմությունն ու մշակույթը: Նրա թարգմանությամբ լույս է տեսել է 28 հեղինակների գործեր ամփոփող «Ժամանակակից հայ պոեզիա» անթոլոգիան:


Translations from OTHER Languages

Թարգմանություններ ԱՅԼ ԼԵԶՈՒներից

 

Poetic Translations Into And From Armenian

Բանաստեղծական  Թարգմանություններ

Հայերեն և Հայերենից

Home

Translations

 Թարգմանություններ

Text Box: Text Box: Text Box: Text Box: Text Box: Text Box: