WilliamYeatsPoems

Վիլյամ Բաթլեր Եյթս (1865–1939) William Butler Yeats

Իռլանդացի բանաստեղծ Վիլյամ Բաթլեր Եյթսը համարվում է 20-րդ դարի գրականության գլխավոր դեմքերից մեկը, 1923թ արժանացել է Նոբելյան մրցանակի։

ՆՈՐԻՑ ԵՐԳՎԱԾ ՀԻՆ ԵՐԳ

Ես ու սերս հանդիպեցինք

ուռիների պուրակում զով։

Ձյունաճերմակ իր ոտքերով

նա պուրակը կտրեց փութով:

Ասաց՝ սերը թեթև ապրիր,

ծառին աճող տերևի պես,

Բայց ես՝ ջահել, հիմար էի,

առարկեցի անմիջապես։

Հետո դաշտում, գետակի մոտ

ես ու սերս լուռ կանգ առանք,

Նա ինձ հենված՝ ուսիս դրեց

ձեռքն իր ձյունի նման ճերմակ ։

Ասաց՝ կյանքը թեթև ապրիր,

ինչպես խոտը` գետակի քով.

Բայց ես՝ ջահել, հիմար էի․․․

այժմ էլ լի եմ դառն արցունքով:

ԵՐԿՐՈՐԴ ԳԱԼՈՒՍՏԸ

Պտտվում է բազեն, պարույրներ է գծում,

Բազեպանի ձայնը էլ չի հասնում նրան,

Ամեն ինչ քանդվում է – կենտրոնն էլ չի ձգում –

Աշխարհին տիրում է բացարձակ անարխիան,

Արյունա-մշուշոտ ալիք է տարածվում,

Անմեղության ծեսը խեղդված է ամենուր –

Բարուն պակասում է համոզչությունը պարզ,

Մինչդեռ չարը լի է եռանդուն զորությամբ։

Ինչ-որ հայտնություն է մոտենում, վստահ եմ –

Այդ Երկրորդ Գալուստն է մոտենում անկասկած։

Երկրորդ Գալու՜ստ բառերի հետ Spiritus Mundi –ից*

Մի պատկեր է հառնում ահա աչքիս առաջ.

Ինչ-որ մի տեղ անապատի ավազներում

Մի կերպարանք, մարմնով՝ առյուծ, իսկ գլխով՝ մարդ,

Ակնապիշ ու անխղճմտանք արևի պես

Դանդաղորեն շարժվում է՝ շրջապատված

Անապատի թռչունների ստվերներով ։

Մութն ընկնում է նորից; սակայն հիմա գիտեմ.

Քսան-դարյա քարե նիրհը օրորոցում

Օրորվելով հասցրեց այս մղձավանջին,

Արդ, վերջապես ժամն է հասել բիրտ գազանի,

Բեթղեհեմում մի ա՞յլ ծնունդ պիտի լինի։

* Spiritus Mundi – հոգու աշխարհ (լատ.)

ԱԴԱՄԻ ԱՆԵԾՔԸ

Ամառվա մի օր, իրիկնապահին՝

Ես, դու ու չքնաղ քո ընկերուհին

Վերլուծում էինք պոեմներ ընտիր։

Ասացի. «կուզես ժամերով տքնիր,

Բայց եթե չկա պահի ներշնչանք

Կտրել-կպցնելով չես ստեղծի հանգ։

Ավելի լավ է ուղեղդ անջատես

Եվ խոհանոցիդ սալարկը մաքրես

Կամ թե քար ջարդես՝ տապին ու ցրտին,

Քանզի դա հեշտ է, ավելի դյուրին

Քան թե շաղկապել համահունչ բառեր։

Սրա համեմատ ծույլ են, անբաններ՝

Բանկիր, վարժապետ կամ կղերական՝

Մարտիրոս կոչված։»

Եվ այստեղ հանկարծ

Գեղեցիկ կինն այն, ի սիրույն որի

Շատերն են պատրաստ լինելու գերի՝

Հմայված, թովիչ մեղմ ձայնով նրա

Ասաց. «Ամեն կին պիտի իմանա–

Թեև դպրոցում դա չեն ուսուցում –

Գեղեցիկ լինելն ջանք է պահանջում։»

«Հարկավ, – ասացի, – էլ չկա հմայք

Ադամից հետո՝ միայն ճիգ ու ջանք։

Թեև եղել են սիրահար այրեր,

Որ մեծարանք են սիրո մեջ դրել,

Որ հառաչել են ու հուզումնալից

Տողեր են հիշել անտիկ գրքերից,

Սակայն հիմա դա չես տեսնի երբեք։»

Սեր բառի վրա լուռ-լռեցինք մենք,

Նայեցինք մեռնող վառ մայրամուտին,

Երկնի դողացող կանաչ-կապույտին,

Լուսնին, որ կարծես լիներ մի խեցի՝

Մաշված հոսանքից խոլ ժամանկի

Երբ այն դառնում էր օրեր ու տարի...

Քեզ հետ էին լոկ մտքերս այդ պահի.

Գեղեցիկ ես դու, քեզ միշտ կսիրեմ

Ու, ինչպես հնում, քեզ կմեծարեմ...

Բայց տարիներ անց, չիմացանք ինչպես,

Դարձանք այդ օրվա մաշված լուսնի պես։

ԵՐԲ ԿԾԵՐԱՆԱՍ

Երբ կդառնաս ծեր՝ քնափ, ճերմակած,

Գիրքս ձեռքդ առ ու բուխարու մոտ

Դանթելով կարդա, երազիր քնկոտ՝

Երբեմնի խոհուն աչքերդ գոցած։

Շատերն սիրեցին պահը պերճանքիդ,

Հմայքդ՝ անկեղծ կամ խոսքով քծնող,

Լոկ մեկը սիրեց քո հոգին հածող

Ու տխրությունը հարափոխ դեմքիդ։

Եվ այդպես հակված կրակին անշեջ

Միտք արա տխուր՝ Սերն ինչպե՜ս գնաց

Հասավ լեռների գագաթին անանց

Ու դեմքը թաղեց ասղաբույլի մեջ։

ԹԵ ՈՒՆԵՆԱՅԻ ԵՐԿՆԱՅԻՆ ԿԵՐՊԱՍ

Թե ունենայի երկնային կերպաս`
Ոսկե, արծաթե շողերով գործված,
Կապույտ, մշուշոտ կամ մուգ մի կերպաս`
Լույսի ու մութի խաղերով գործված,
Կըփռեի այն քո ոտքերի տակ...
Բայց ես ունեի միայն երազներ –
Երազնե՛րս եմ ես փռել ոտքիդ տակ...
Ոտքդ հուշի՛կ դիր իմ երազներին։

ՋԱՀԵԼՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԾԵՐՈՒԹՅՈՒՆ

Երբ ջահել էի, պատահում էր, որ

Աշխարհից նեղված՝ զայրանում էի,

Հիմա աշխարհն իր լեզվով շողոմքոր

Արագացնում է մեկնելն իր հյուրի։

Թարգմանությունը Մուշեղ Բադալյանի

AN OLD SONG RESUNG

Down by the salley gardens

my love and I did meet;

She passed the salley gardens

with little snow-white feet.

She bid me take love easy,

as the leaves grow on the tree;

But I, being young and foolish,

with her would not agree.

In a field by the river

my love and I did stand,

And on my leaning shoulder

she laid her snow-white hand.

She bid me take life easy,

as the grass grows on the weirs;

But I was young and foolish,

and now am full of tears.

The Second Coming

Turning and turning in the widening gyre
The falcon cannot hear the falconer;
Things fall apart; the centre cannot hold;
Mere anarchy is loosed upon the world,
The blood-dimmed tide is loosed, and everywhere
The ceremony of innocence is drowned;
The best lack all conviction, while the worst
Are full of passionate intensity.

Surely some revelation is at hand;
Surely the Second Coming is at hand.
The Second Coming! Hardly are those words out
When a vast image out of Spiritus Mundi
Troubles my sight: somewhere in sands of the desert
A shape with lion body and the head of a man,
A gaze blank and pitiless as the sun,
Is moving its slow thighs, while all about it
Reel shadows of the indignant desert birds.
The darkness drops again; but now I know
That twenty centuries of stony sleep
Were vexed to nightmare by a rocking cradle,
And what rough beast, its hour come round at last,
Slouches towards Bethlehem to be born?

Adam's Curse

We sat together at one summer's end,

That beautiful mild woman, your close friend,

And you and I, and talked of poetry.

I said, "A line will take us hours maybe;

Yet if it does not seem a moment's thought,

Our stitching and unstitching has been naught.

Better go down upon your marrow-bones

And scrub a kitchen pavement, or break stones

Like an old pauper, in all kinds of weather;

For to articulate sweet sounds together

Is to work harder than all these, and yet

Be thought an idler by the noisy set

Of bankers, schoolmasters, and clergymen

The martyrs call the world."

And thereupon

That beautiful mild woman for whose sake

There's many a one shall find out all heartache

On finding that her voice is sweet and low

Replied, "To be born woman is to know—

Although they do not talk of it at school—

That we must labour to be beautiful."

I said, "It's certain there is no fine thing

Since Adam's fall but needs much labouring.

There have been lovers who thought love should be

So much compounded of high courtesy

That they would sigh and quote with learned looks

precedents out of beautiful old books;

Yet now it seems an idle trade enough."

We sat grown quiet at the name of love;

We saw the last embers of daylight die,

And in the trembling blue-green of the sky

A moon, worn as if it had been a shell

Washed by time's waters as they rose and fell

About the stars and broke in days and years.

I had a thought for no one's but your ears:

That you were beautiful, and that I strove

To love you in the old high way of love;

That it had all seemed happy, and yet we'd grown

As weary-hearted as that hollow moon.

When You Are Old

When you are old and grey and full of sleep,
And nodding by the fire, take down this book,
And slowly read, and dream of the soft look
Your eyes had once, and of their shadows deep;

How many loved your moments of glad grace,
And loved your beauty with love false or true,
But one man loved the pilgrim soul in you,
And loved the sorrows of your changing face;

And bending down beside the glowing bars,
Murmur, a little sadly, how Love fled
And paced upon the mountains overhead
And hid his face amid a crowd of stars.

He Wishes for the Cloths of Heaven

Had I the heavens’ embroidered cloths,
Enwrought with golden and silver light,
The blue and the dim and the dark cloths
Of night and light and the half-light,
I would spread the cloths under your feet:
But I, being poor, have only my dreams;
I have spread my dreams under your feet;
Tread softly because you tread on my dreams․

Youth and Age

Much did I rage when young,
Being by the world oppressed,
But now with flattering tongue
It speeds the parting guest.

Translated into Armenian by Moushegh Badalian

Translations from English

Թարգմանություններ Անգլերենից